Jeśli Twoje dziecko boi się ciemności i za żadne skarby świata nie chce gasić światła, kiedy kładzie się do łóżka, być może jest to znak, że nie wie jeszcze, co kryje się pod hasłem „noc”. Noc jest owiana tajemnicą – śpimy, jest cicho, ciemno i nie widzimy, co dzieje się za oknem: może właśnie stado tygrysów czyha, by nas zaatakować, a może pająk buduje nad naszą głową swoje mieszkanko? Dziecięca wyobraźnia działa na najwyższych obrotach, więc nic dziwnego, że maluchy boją się wyłączyć lampkę nocną – po prostu nie czują się bezpiecznie.
Może warto wyjaśnić im, że wieczorem, kiedy kładziemy się do łóżek, w świecie przyrody dzieją się nie straszne, a NIEZWYKŁE RZECZY! A kto nocą świeci, lata, tupie i piszczy? W tym artykule znajdziecie odpowiedź na te pytania oraz inne ciekawostki o świecie aktywnych nocą zwierząt, które zaskoczą małych i dużych śpiochów, jednocześnie oswajając ciemność i nadając jej magiczny charakter.
- Szop pracz w nocy idzie nad wodę i szuka łapkami larw, które są jego przysmakiem. Pomaga sobie przy tym wąsami – ale nie tymi na pyszczku, lecz… na palcach przednich łapek, koło pazurków. Dzięki nim jest w stanie znaleźć larwy pod kamieniami – nawet bez dotykania. Wystarczy, że zbliży do nich palce.
- Jeże wcale nie noszą na plecach jabłek, jak na ślicznych obrazkach. Żywią się głównie ślimakami, dżdżownicami i innymi owadami. Chętnie wyjadają też ptasie jajka. Każdy jeż ma na sobie około pięciu tysięcy igieł – broni się nimi przed drapieżnikami, zwijając się w kolczastą kulkę.
- Samce wielu gatunków zwierząt nawołują nocą samiczki. Chcą je zachwycić. Nie mogą rozłożyć pięknego ogona, jak pawie w promieniach słońca – wabią więc w ciemności swoim głosem. Tak robią na przykład pięknie śpiewające słowiki, ale też żaby, m.in. trawna czy moczarowa.
- Sowy to prawdziwe mistrzynie kamuflażu, czyli wtapiania się w tło. Sowa świetnie udaje na przykład gałązkę: chowa pióra i staje się gładka, a przy tym wypręża się tak, żeby być jak najdłuższą i jak najchudszą. Przymyka też oczy i patrzy przez wąskie szparki.
- Wiele ciem ma ciało pokryte futerkiem. Wyglądają jak miniaturowe pluszaki. Szczotecznica szarawka z miękkim futerkiem i szerokimi czułkami przypomina małego zajączka. Jeszcze bardziej puchata jest ćma pudlowa, odkryta niedawno w Wenezueli. Nazwano ją tak, bo naukowcom skojarzyła się z kudłatym pieskiem – pudelkiem.
- Nietoperze to jedyne na świecie latające ssaki. One nie tylko latają, ale w dodatku robią to po ciemku! Niektóre – bardzo szybko, z prędkością 100 km/h, tak jak samochód jadący po autostradzie. I nie zderzają się z żadną przeszkodą.
- Zimą nietoperze nie mają co jeść. Nie mogą znaleźć owadów, którymi się żywią. Dlatego zapadają w sen zimowy, zwany hibernacją. Od wczesnej jesieni jedzą więcej, żeby zgromadzić w ciele dużo tłuszczu. A potem szukają jaskini, piwnicy albo szczeliny w murze i tam śpią do wiosny.
- Nocą w trawie świecą malutkie chrząszcze, zwane świetlikami. Mają one w tylnej części ciała latarenki, które emitują światło. Włączają je i wyłączają za pomocą oddechu – tlen jest niezbędny, żeby pigment, czyli barwnik o nazwie lucyferyna, zaczął błyszczeć zimnym, zielonym światłem. Odwłok świetlika nie nagrzewa się od świecenia – inaczej chrząszcz mógłby się poparzyć.
- Świetlikami nazywa się też srebrzyste rybki, podobne do sardynek. Czasami mówi się też na nie „świecące sardele”. Ich głowa i dolna część ciała są pokryte fotoforami, czyli małymi światełkami. U każdego gatunku ryb świetlikowatych te fotofory są ułożone inaczej.
- Pod wodą żyje mnóstwo świecących stworzeń! Wśród nich jest wiele ryb głębinowych, czyli żyjących przy dnie morza, gdzie jest całkowicie ciemno. Niektóre mają coś, co wygląda jak wędka z lampką na samym końcu – tak naprawdę jest to przekształcona część płetwy grzbietowej. Pamiętasz taką groźną rybę z bajki o rybce Nemo? Ta lampka nie oświetla jej drogi, lecz wabi ofiary, prosto do pyska.
- Pod wodą najintensywniej świecą koralowce. Ciało niektórych z nich w 1/6 składa się z białek fluorescencyjnych. Naukowcy są pewni, że te białka będzie można wykorzystać przy badaniu nowych leków, wykrywaniu komórek raka w ciele człowieka i do… produkcji prądu! A na razie na podstawie tego, jak mocno świecą koralowce, można ocenić stan zdrowia pięknej rafy koralowe.
- Delfiny, wieloryby czy orki śpią pod wodą – a przecież są ssakami i muszą się wynurzać, żeby nabrać powietrza. Dlatego śpią tylko połową mózgu. Jedna połowa odpoczywa, a druga czuwa i każe zwierzęciu wypływać na powierzchnię wody, żeby odetchnąć. Dzięki temu śpią przez mniej więcej osiem godzin i nie toną.
Więcej ciekawostek o nocy (nie tylko w świecie zwierząt), znajdziecie w książce „Dokąd tupta nocą zwierz? Ciekawostki o nocy”. Dajcie się zaskoczyć!